روان ما مانند یک عینک است که گذاشتن آن بر روی چشمانمان در دیدگاه ما به دنیا تاثیر میگذارد. سلامت روان از حوزههای بسیار پر اهمیتی است که در دنیای امروز با توجه به رشد بیسابقه مشکلات روحی و روانی در بین انسانها اهمیت ویژهای یافته است، و یادگیری اصول داشتن سلامت روان برای تمامی انسانها ضروری است. سلامت روان از مواردی است که جنبههای مختلف عاطفی، روانی و رفاه اجتماعی افراد را شامل میشود. سلامت روان میتواند بر روی طرز تفکر افراد، احساسات انسانها، نحوه رفتار ما در رویارویی با وقایع زندگی و چگونگی مدیریت استرس ما تاثیرگذار است. به همین دلیل سلامت روان از کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی و پیری اهمیت دارد و تاثیرگذار است.
آیا ما انسان عادی هستیم یا غیر عادی؟
تفاوت بین سلامت روان و اختلال روانی چیست؟ به طور معمول تفاوت میان این دو چندان واضح نیست. برای مثال اگر شما از سخنرانی در جمع میترسید به معنای این است که سلامت روانتان دچار مشکل شده است؟ یا اینکه صرفا یک مشکل ساده است که به خودی خود از بین میرود؟ اصلا چه زمانی کم رویی یک مشکل روانی محسوب میشود؟
سلامت روان چیست؟
سلامت روان به معنای برخورداری از سلامت کلی در نحوه تفکر، تنظیم احساسات و کنترل رفتار در شرایط تنشزا و استرسزا است. در برخی مواقع افراد دچار اختلال قابل توجهی در عملکردهای ذهنی میشوند. در واقع زمانی یک اختلال روانی خودش را نشان میدهد که تغییرات ایجاد شده در تفکر افراد، احساسات یا رفتار فرد موجب پریشانی و یا اختلال در عملکرد او در زندگی شود. همچنین میتوانید با مراجعه به مقاله سلامت زنان درباره سلامت روان بانوان اطلاعات کسب کنید.
اختلال در سلامت روان افراد میتواند در زمینههای زیر بر روی کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد:
- حفظ کردن روابط شخصی یا خانوادگی
- عملکرد و رفتار در مناسبات اجتماعی
- عملکرد در محل کار یا مدرسه
- یادگیری متناسب با سن و هوش
- شرکت کردن در فعالیتهای مهم
هنجارهای فرهنگی و انتظارات اجتماعی از مواردی است که در تعریف اختلالات سلامت روان نقشی بسیار تعیین کننده دارد. معیار استانداردی در میان فرهنگها وجود ندارد که مشخص کند یک رفتار چه زمانی عادی است و چه زمانی آسیبرسان است. یک رفتار ممکن است در جامعهای عادی باشد و در یک جامعه دیگر ضدهنجار باشد.
چرا سلامت روان در جامعه و زندگی مهم است؟
سلامت روانی و جسمانی در زندگی بسیار اهمیت دارد. زیرا سلامت روان و جسم انسان به یکدیگر وابسته است و به عنوان مثال اگر فردی به افسردگی مبتلا باشد احتمال ابتلا به بیماریهای جسمانی مانند دیابت، بیماری قلبی و سکته مغزی را دارد. همچنین داشتن اختلالات جسمانی مزمن میتواند منجر به ابتلا به بیماریهای روانی شود. سلامت روانی ضعیف میتواند منجر به مشکلات بسیاری مانند افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد مخدر شود. با این وجود که سلامت روانی و جسمانی به یکدیگر وابسته است میتوان کارهای بسیاری برای بهبود سلامت روان انجام داد که در ادامه آنها را به شما معرفی میکنیم.
کسب کردن اطلاعات در مورد سلامت روان
جالب است بدانید هر چه بیشتر در مورد سلامت روان اطلاعات داشته باشید و در مورد آن آگاهی داشته باشید، بهتر میتوانید از خودتان و عزیزانتان مراقبت کنید.
مراقبت کردن از خودتان
مراقبت کردن از خود شامل خوردن غذاهای سالن، ورزش کردن منظم، داشتن خواب کافی و استراحت کردن است. همچنین بسیار اهمیت دارد که زمانی را برای انجام فعالیتهایی که به آنها علاقه دارید بپردازید.
ایجاد روابط قوی
روابط اجتماعی قوی برای داشتن سلامت روان ضروری است. زمان خود را با عزیزانتان بگذرانید، در جامعه مشارکت کنید و زمانی که نیاز دارید از دیگران کمک بگیرید.
از یک روانشناس در صورت نیاز کمک بگیرید
اگر احساس میکنید که نیاز دارید و با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم میکنید از یک متخصص کمک بگیرید. درمانهای مختلفی برای کمک به شما وجود دارد از جمله درمان به کمک یک تراپیست، استفاده از دارو با تجویز پزشک متخصص و تغییر در سبک زندگی میتواند به سلامت روان شما کمک کند.
بهداشت روان به چه معناست؟
مفهوم بهداشت روان در اوایل قرن بیستم با هدف پیشگیری و درمان بیماریهای روانی و اختلالات خفیفتر روانی مطرح شد. جنبش بهداشت روان مدت کوتاهی پس از مطرح شدن آن شدت خود را از دست داد و این مفهوم تا حدود زیادی نادیده گرفته شد. بهداشت روان یک تلاش عملی است که برای حفظ سلامت روان از طریق رفتارها و درمانهای پیشگیرانه است که صورت میگیرد. این در جالی است که سلامت روان به میزان کلی بودن وضعیت روانی شخص گفته میشود. در واقع معنای بهداشت روان به کارهایی گفته میشود که به شما برای حفظ سلامت روان کمک میکند. سلامت روان برای کودکان نیز بسیار اهمیت دارد که با مراجعه به مقاله سلامت روان کودکان میتوانید درباره سلامت روان کودکان اطلاعات کسب کنید.
چگونه میتوانیم از سلامت روان خود مراقبت کنیم؟
مراقبت کردن از سلامت روان و بیشترین بهره را از زندگی بردن حق طبیعی و بسیار مهم هر انسانی است. در ادامه تعدادی از کارهایی را که میتوانید بدون پرداخت هزینه زیاد یا صرف زمانی زیاد، برای بهبود سلامت روانتان انجام دهید را معرفی میکنیم.
درباره احساسات خودتان صحبت کنید
صحبت کردن از احساسات در موقعیتهایی که ناراحت شدهاید میتواند به شما کمک کند تا بتوانید سلامت روانتان را حفظ، و بهتر عمل کنید. صحبت کردن درباره احساساتتان ضعف نیست بلکه نشانه مسئولیتپذیری شما در قبال سلامتی روحی و روانی خودتان است. صحبت کردن درباره احساساتتان میتواند راهحلی باشد برای مشکلی که مدتهاست در ذهنتان نگه داشتهاید.
گاهی اوقات صرفا شنیده شدن توسط دیگران میتواند به شما کمک کند تا حمایت دیگران را ببینید و کمتر احساس تنهایی کنید. این کار میتواند به فرد مقابل شما نیز کمک کند و او را تشویق کند تا بتواند با شما صحبت کند. البته توصیف کردن احساسات همیشه کار آسانی نیست و اگر نمیتوانید احساسات خودتان را توصیف کنید، میتوانید آنها را در قالب چند جمله توصیف کنید.
فعال باشید و در جامعه مشارکت کنید.
همانطور که میدانید ورزش کردن فواید بسیاری دارد که با انجام دادن آن میتوانید علاوهبر داشتن بدنی سالم، به سلامت روحی و روانیتان کمک کنید. متخصصان بر این باور هستند که انجام فعالیتهای ورزشی میتواند باعث آزاد شدن موادی شیمیایی در مغز انسان شود. آزاد شدن مواد شیمیایی میتواند باعث ایجاد احساس خوب و سرزندگی در شما شود. ورزش کردن به صورت منظم میتواند به شما کمک کند تا مغز و سایر اندامهای حیاتی شما بتواند سالمتر عمل کند و اعتماد بنفس شما افزایش پیدا کند. همچنین ورزش کردن به شما کمک میکند تا تمرکز، خواب و احساساتتان بهبود یابد و احساس بهتری داشته باشید.
تغذیه سالمی داشته باشید و آن را بهبود دهید.
ارتباط قویای بین غذایی که میخوریم و احساساتمان وجود دارد. برای مثال کافئین و شکر میتواند به سرعت بر روی احساساتمان تاثیر بگذارد، اما برخی مواد غذایی تاثیرگذاری طولانیتری بر سلامت روان ما دارند. مغز شما مانند سایر اعضای بدن به ترکیب متعادلتری از مواد غذایی برای سالم ماندن و عملکرد صحیح نیاز دارد. در ادامه برخی مواردی که برای داشتن یک رژیم غذایی سالم نیاز هست را آوردهایم:
- انواع مختلفی از میوهها و سبزیجات
- نان یا غلات کامل
- آجیل و مغزها
- محصولات لبنی
- ماهی چرب
- آب فراوان
برای یادگیری انواع تغذیه و بهبود تغذیه روزانهتان میتوانید به مقاله انواع تغذیه مراجعه کنید.
نتیجه گیری
سلامت روان از موارد بسیار ضروری برای داشتن رضایت از زندگی است. همچنین با انجام روشهایی که در این مقاله معرفی شد میتوانید به بهبود سلامت روانتان کمک کنید و آن را بهبود بخشید.
بدون دیدگاه