اختلال شخصیت مرزی یک بیماری است که در آن فرد همواره بر روی لبه یک مرز در حال حرکت است و امکان دارد هر لحظه از یک سوی این مرز سقوط کند. افرادی که مبتلا به این اختلال شخصیتی هستند بدلیل برخورداری از رفتار و عواطف ناپایداری برخوردار هستند و در زمره افراد روان‌پریش قرار می‌گیرند. اختلال شخصیت مرزی در میان زنان شایع‌تر است. افرادی که دارای شخصیت اختلال مرزی هستند در یک لحظه شاد و خوشحال هستند و در لحظه‌ای دیگر افسرده و منزوی می‌شوند. همچنین افرادی که دارای این اختلال هستند در لحظاتی فاقد هر گونه احساساتی هستند و یک لحظه بعد حالت فردی نزاع طلب را به خود می‌گیرند. به علت چرخش سریع احساسات در اینگونه افراد، رفتار غیرمعمول کاملا مشهود است. اینگونه افراد علاوه‌بر هراس از تنهایی، شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی دارند. بدلیل داشتن شخصیتی مرزی اینگونه افراد تلاش به برقراری تعامل و ارتباط با افراد غریبه می‌کنند. در اختلال شخصیت مرزی یا BPD فرد معمولا در روابط شخصی خود بی‌ثبات است و از نداشتن اعتماد بنفس کافی و رفتار بی‌پروا و بی‌فکر رنج می‌برند.
علت بروز شخصیت اختلال مرزی چیست؟
علت به وجود آمدن اختلال شخصیت مرزی به عوامل ژنتیکی، مغزی و دلایل اکتسابی یا تجربه‌های ناشادی که فرد در دوران کودکی تجربه کرده است، می‌توان اشاره کرد. در این اختلال تجربه‌های دوران کودکی فرد به خصوص تجارب 3 سال اول فرد بسیار اهمیت دارد. از شرایط و عوامل دیگری که موجب بروز این اختلال در افراد می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم ثبات روانی مادر به دلایل مختلف
- طرد کودک
- عدم وجود دلبستگی امن در دوران کودکی
- درگیری میان والدین
- تنبیه کودک
- بی‌توجهی به احساسات کودک
- والدین ناسازگار و گرفتار
- طلاق والدین
فرد دارای اختلال شخصیت مرزی چه علائمی دارد؟
افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند علائمی از خود بروز می‌دهند که افراد دارای ارتباط نزدیک و عاطفی با اینگونه افراد می‌توانند این علائم را در صورت وجود داشتن تشخیص دهند و به آنها برای درمان کمک کنند.
داشتن روابط متزلزل
افرادی که به اختلال مرزی مبتلا هستند روابط ناپایداری با خانواده، فامیل و دوستان‌شان دارند. اینگونه افراد ممکن است سریعا به یک فرد علاقه شدیدی پیدا کنند و یا ناگهان از شخص متنفر شوند. هر گونه جدایی یا تغییر در برنامه عاطفی مورد نظر فرد احتمال یک واکنش شدید و احساس طرد شدن را در فرد به‌وجود می‌آورد. زمانی که فرد به یک چیز یا فردی علاقه داشته باشد و آن چیز یا فرد از پیش شخص برود، فرد احساس پوچی و انزوا می‌کند.
انجام دادن رفتارهای پرخطر
پول خرج کردن بی‌رویه از رفتارهای یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است. داشتن روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی خطرزا از رفتارهای پرخطری است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی می‌توانند از خود بروز دهند. انجام دادن اینگونه رفتارها بدلیل داشتن تصور ضعیف فرد از خودش است.
زیاده روی کردن در مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
افراد دچار اختلال شخصیت مرزی برای فرار از مشکلات و آرام شدن، به مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی روی می‌آورند. برای کنترل کردن بهتر علائم این اختلال این موارد باید درمان شود.
بروز خشم بی دلیل
شرایطی که در آن فرد توانایی کنترل آن را نداشته باشد و یا کنترل فرد در آن کم باشد می‌تواند این افراد را بسیار خشمگین کند. به عنوان مثال اگر والدین یا همکاران فردی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است، توجه و اعتنا نکنند فرد احساس طردشدگی و انزوا می‌کند، و بسیار خشمگین می‌شود.
آسیب رساندن به خود از علائم اختلال شخصیت مرزی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است علائم خطرناکی داشته باشند و مشکلاتی را درباره ارتباط با تصویر بدن خودشان و عزت نفس‌شان داشته باشند. اینگونه افراد به خودشان صدمه و آسیب می‌زنند. برای مثال بدن خودشان را با چاقو می‌برند و یا حتی ممکن است به خودکشی فکر کنند. در اینگونه موارد فرد باید فورا به روانپزشک مراجعه کند.
احساس پوچی
افراد مبتلا به این اختلال در صورتی که به یک چیز یا فرد علاقه داشته باشند و آن چیز یا فرد را از دست بدهند، احساس پوچی و انزوا می‌کنند و نمی‌توانند با این احساسات مقابله کنند. علائم این اختلال می‌تواند شامل احساسات بی‌ارزشی، بی عشقی و یا پوچی باشند. یک درمان جدید برای اینگونه افراد به نام رفتار دیالکتیکی می‌تواند به درمان اینگونه افراد کمک کند.
ترس از تنها ماندن
دلیل ترس و خشم در این افراد بدلیل تنها ماندن است. اینگونه افراد حتی اگر تجسم کنند که تنها هستند دچار ترس و عصبانیت می‌شوند. ترس از تنهایی باعث بوجود آمدن مشکلات جدی در روابط خانوادگی می‌شود.
درمان اختلال شخصیت مرزی چگونه است؟
بهترین روش درمان برای اختلال شخصیت مرزی انجام دادن درمان‌های روانشناختی است. صحبت کردن با یک متخصص در زمینه روانشناسی به صورت خصوصی و یا گروهی یک درمان روانشناختی محسوب می‌شود. برای اختلال شخصیت مرزی دارو درمانی روشی برای درمان این اختلال نیست، اما کسانی که درمان روانشناختی را آغاز کرده‌اند، استفاده از برخی داروها می‌تواند در مدیریت و درمان این اختلال موثر واقع شود. مهم‌ترین درمان‌های روانشناختی برای اختلال شخصیت مرزی شامل موارد زیر می‌شود:
درمان رفتاری مبتنی بر گفتگو (DBT)
این شیوه درمان شامل درمان گروهی و فردی است که به طور خاص برای درمان این اختلال شخصیت مرزی طراحی شده است. DBT یک شیوه درمانی با رویکرد مبتنی بر مهارت است، که در آن فرد می‌آموزد تا چگونه احساسات خود را مدیریت کند و اضطراب خود را کنترل کند و روابط خود را بهبود بخشد.
طرحواره درمانی متمرکز بر اختلال شخصیت مرزی
طرحواره درمانی یک روش درمانی است که در آن به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند نیازهای ناخوشایندی را که باعث بروز الگوهای منفی در زاویه دید آنها به زندگی شده است را بهبود بخشند. همچنین به نحوه ارتباطاتشان با دیگران و باورهایشان کمک می‌کند تا بهبود پیدا کنند. این طرحواره‌های منفی ممکن است گاهی به بقای فرد کمک کند، اما در بخش‌هایی از زندگی نیز می‌تواند زیان‌بار باشد. طرحواره درمانی برای تمرکز بر الگوهای مثبت کمک می‌کند و باعث بهبود کیفیت زندگی می‌شود.
درمان مبتنی بر ذهن‌سازی (MBT)
درمان مبتنی بر ذهن‌سازی درمانی مبتنی بر صحبت کردن است. این درمان به فرد کمک می‌کند تا افکار و احساساتش را در هر لحظه مشخص کند و سعی کند دیدگاه جایگزینی را برای آن ایجاد کند. روش درمانی MBT بر تفکر قبل از عمل تاکید می‌کند.
آموزش سیستم پیش‌بینی پذیری احساسی و حل مسئله (STEPPS)
این روش درمانی یک روش درمانی 20 هفته‌ای است که در این روش درمانی کار در گروه‌هایی انجام می‌شود که اعضای خانواده، دوستان و مراقبان را به یکدیگر مرتبط می‌کند. درمان آموزش سیستم پیش‌بینی پذیری احساسی و حل مسئله، در کنار درمان‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روان درمانی مبتنی بر انتقال (TFP)
روش درمانی مبتنی بر انتقال به فرد کمک می‌کند تا احساسات و مشکلات فردی خود را از طریق رشد روابط با درمانگر درک کند. سپس فرد بیمار می‌تواند این بینش تازه ایجاد شده را بر وضعیت فعلی خود زندگی خود اعمال کند.
مدیریت روان‌پزشکی اختلال شخصیت مرزی
مدیریت روان‌پزشکی درمانی مبتنی بر مدیریت فردی است که با استفاده از انتظارات و وظایف بیمار در کار یا مشارکت در مدرسه برای بهبود به فرد کمک می‌کند.
رابطه عاطفی با فرد دچار اختلال شخصیت مرزی چگونه است؟
برای تعریف اختلال شخصیت مرزی و افرادی که به این اختلال مبتلا می‌شوند، می‌توان گفت این افراد معمولا دچار اختلال سیاه و سفید می‌شوند. اینگونه افراد در بسیاری از مواقع اطرافیان خود را فرشته یا شیطان می‌بینند که این تفکر به تفکر splitting معروف است. اینگونه افراد زمانی که انتظاراتشان در طرف مقابل برطرف نمی‌شود، هیجانی می‌شوند و احساسات نامتعادلی را تجربه می‌کنند.
شاید داشتن رابطه عاطفی با اینگونه افراد کمی سخت به نظر برسد، اما کسانی که تحت نظر روانشناس و یا روانپزشک قرار بگیرند می‌توانند شرایط سخت را بگذرانند و چالش‌های رابطه عاطفی را پشت‌سر بگذرانند. نکته‌ای که بهتر است به آن توجه کنید این است که مراجعه به روان درمانگر بهتر است توسط هر دو طرف رابطه انجام شود؛ و صرفا فقط فرد مبتلا به این اختلال به روانپزشک مراجعه نکند.
نتیجه گیری
اختلال شخصیت مرزی یک اختلال است که ممکن است در برخی افراد به دلیل داشتن تجربه‌های بد در کودک یا طلاق والدین و یا …. به‌وجود آید. افراد مبتلا به این نوع اختلال ذهنی می‌تواند با انجام روش‌های روان درمانی که در این مقاله معرفی شد و مراجعه به روانپزشک بهبود یابند.
بدون دیدگاه